(Μπορείτε να χρησιμοποιείτε υλικό του site, αρκεί να το αναφέρετε στις πηγές σας).

Διάβασα:

(Στη σελίδα αυτή θα αναρτώνται κείμενα  που κατά τη γνώμη μου αξίζει να δει κανείς).

Κείμενο_1: 

    Αποσπάσματα απ' το βιβλίο: "ΤΟ ΚΑΛΟΦΤΙΑΓΜΕΝΟ ΚΕΦΑΛΙ" του ΕΝΤΓΚΑΡ  ΜΟΡΕΝ (Εκδόσεις του ΕΙΚΟΣΤΟΥ ΠΡΩΤΟΥ)

.. Οι καθηγητές της μέσης εκπαίδευσης έχουν εξ' άλλου το καθήκον να εκπαιδεύονται στον εφηβικό κόσμο και την κουλτούρα του. Υπάρχει πράγματι πάντα, κάτω από τη "συνεργασία", μια "μάχη στην τάξη" μεταξύ καθηγητών που έχουν την εξουσία και του μεγαλύτερου μέρους των μαθητών, οι οποίοι σχηματίζουν το παράνομο underground τους και κάνουν τις μικρές τους παραβάσεις (αντιγραφή, σκονάκι, κ.τ.λ).....

...Τέλος το σώμα των καθηγητών δεν θα έπρεπε να κλείνεται στον εαυτό του σαν μια ακρόπολη πολιορκημένη από το ξέσπασμα της κουλτούρας των μίντια, που είναι εξωτερική του σχολείου και που αγνοείται ή αποδοκιμάζεται από τον πνευματικό κόσμο...

    Σήμερα τα προβλήματα της παιδείας τείνουν να αναχθούν σε ποσοτικούς όρους: "περισσότερες πιστώσεις", "περισσότεροι δάσκαλοι και καθηγητές", "λιγότεροι ύλη", "λιγότερο διάβασμα". Όλα αυτά είναι σωστά. Χρειάζονται περισσότερες πιστώσεις και περισσότεροι διδάσκοντες... Χρειάζονται μεταρρυθμίσεις ευελιξίας, ελάφρυνσης, εξοπλισμού, όλες όμως αυτές οι αλλαγές από μόνες τους δεν είναι παρά "μεταρρυθμισούλες" που κρύβουν ακόμα περισσότερο την ανάγκη μεταρρύθμισης της σκέψης... Δεν μπορούμε να μεταρρυθμίσουμε την εκπαίδευση δίχως να μεταρρυθμίσουμε πρώτα τα πνεύματα, αλλά και δεν μπορούμε να μεταρρυθμίσουμε τα πνεύματα αν δεν μπορούμε να μεταρρυθμίσουμε πρώτα την εκπαίδευση. Βρισκόμαστε σε μια λογική αδυναμία η οποία προκαλεί μια διπλή εμπλοκή. Υπάρχουν εντονότατες αντιστάσεις σ' αυτήν τη μια και ταυτοχρόνως διπλή μεταρρύθμιση. Η τεράστια μηχανή της παιδείας είναι ανελαστική, ανθεκτική, σκληρή, γραφειοκρατική. Πολλοί διδάσκοντες έχουν βολευτεί στις συνήθειες στις κλαδικές τους εξουσίες. Είναι, όπως έλεγε ο Curien, σαν τους λύκους που ουρούν για να σημαδέψουν την περιοχή τους  και δαγκώνουν όσους επιχειρούν να μπουν σ' αυτή. Υπάρχει μια αργόστροφη αντίσταση, ακόμα και καλλιεργημένα πνεύματα. Δεν μπορούν  να δουν την πρόκληση...

... Πως λοιπόν να μεταρρυθμίσουμε το σχολείο αν δεν μεταρρυθμίσουμε την κοινωνία, αλλά πως να μεταρρυθμίσουμε την κοινωνία αν δεν μεταρρυθμίσουμε το σχολείο;...

Η αποστολή

"Ποιός θα εκπαιδεύσει τους εκπαιδευτές;"

...Θα είναι μια μειοψηφία των εκπαιδευτικών, που θα εμψυχώνεται από την πίστη για την ανάγκη μεταρρύθμισης της σκέψης και αναμόρφωσης  της εκπαίδευσης. Θα είναι εκπαιδευτές που θα έχουν συναίσθηση της αποστολής τους.  Ο Φρόυντ έλεγε ότι υπάρχουν τρεις εξ' ορισμού αδύνατες λειτοργίες: της εκπαίδευσης, της διακυβέρνησης και της ψυχανάλυσης. Ακριβώς επειδή είναι κάτι περισσότερο από λειτουργίες ή επαγγέλματα. Ο λειτουργικός χαρακτήρας της εκαπίδευσης οδηγεί στην αναγωγή του διδάσκοντα σε υπάλληλο. Ο επαγγελματικός χαρακτήρας της εκπαίδευσης   οδηγεί στην αναγωγή του διδάσκοντα σε ειδικό. Η επαίδευση πρέπει  να ξαναγίνει όχι μόνο μια λειτουργία, ειδίκευση, επάγγελμα, αλλά καθήκον δημόσιας ασφάλειας: μια αποστολή...

...Ας ανακεφαλαιώσουμε τα ουσιώδη χαρακτηριστικά της εκπαιδευτικής αποστολής:

----να παράσχει μια κουλτούρα που να επιτρέπει να διακρίνουμε, να θέτουμε σε πλαίσιο, να σφαιρικοποιύμε, να επιπίπτουμε στα πολυδιάστατα, σφαιρικά και θεμελιώδη προβλήματα

---να προετοιμάζει τα πνεύματα για να απαντήσουν στις προκλήσεις που θέτει η ανθρώπινη γνώση και η αυξανόμενη πολυπλοκότητα των προβλημάτων

---να προετοιμάζει τα πνεύματα να αντιμετωπίσουν τις διαρκώς αυξανόμενες αβεβαιότητες, όχι μόνο δίνοντάς τους να ανακαλύψουν την αβέβαιη και τυχαία ιστορία του Σύμπαντος, της ζωής, της ανθρωπότητας, αλλά ευνοώντας επίσης σ' αυτά τη στρατηγική νοημοσύνη για ένα καλύτερο κόσμο

---να εκπαιδεύσει προς την κατεύθυνση της ανθρώπινης κατανόησης  μεταξύ των ανθρώπων κοντινών και μη

---να διδάξει την ιδιότητα του πολίτη της γης, διδάσκοντας την ανθρώπινη φύση, τόσο μέσα στην ανθρωπολογική της ενότητα, όσο και μέσα στις ατομικές και πολιτισμικές ποικιλότητές της, καθώς επίσης και μέσα στην κοινότητα του πεπρωμένου της που χαρακτηρίζει την πλανητική εποχή, όπου όλοι οι άνθρωποι αντιμετωπίζουν τα ίδια ζωτικά και "θανάσιμα" προβλήματα     

Κείμενο_2:

   H ΠΛΗΡΟΦΟΡΗΣΗ ΘΑ ΑΝΤΙΚΑΤΑΣΤΗΣΕΙ ΤΗ ΓΝΩΣΗ ;

   Οι σύγχρονες ψηφιακές "κοινωνίες της γνώσης" καθιστούν την παγκοσμιοποιημένη πληροφορία δυνητικώς διαθέσιμη με τρόπους ώστε η πρόσβαση στην ενημέρωση, τη δια βίου εκπαίδευση κ.ο.κ. να είναι σε όλους θεωρητικώς εφικτή. Τίθενται όμως εξ' αρχής δυο ερωτήματα:

    Κατά τη σύγχρονη ψυχολογία, η γνώμη δομείται σταδιακά από τη συσχέτιση, την ερμηνεία, την οργάνωση και την ενσωμάτωση νέων πληροφοριών σε αυτές που ήδη υπάρχουν οργανωμένες στο νου του ανθρώπου. Συγκροτείται με νοήματα και γύρω από νοήματα και κατακτάται όταν οι νέες πληροφορίες προσεγγίζονται ενεργητικά και εις βάθος, στάση που προϋποθέτει ενδιαφέρον, κρίση, ερμηνεία, αυτοαξιολόγηση, επαγωγική σκέψη, οργάνωση, ικανότητες επιλογής των σημαντικών πληροφοριών και στοχασμό, διεργασίες δηλαδή που απαιτούν κόπο, χρόνο και εμβάθυνση.

    Ο νους έχει περιορισμένες δυνατότητες, τόσο ως προς την ποσότητα πληροφοριών που μπορεί να συγκρατήσει όσο και ως προς την ταχύτητα της επεξεργασίας τους σε τρέχοντα χρόνο. Όταν το πλήθος των πληροφοριών είναι μεγάλο, όταν αυτές είναι ελλιπείς ή αποσπασματικές, ο απαιτούμενος χρόνος επεξεργασίας αυξάνεται. Αλλά οι εξαιρετικά γρήγοροι ρυθμοί της εκρηκτικής παραγωγής και διακίνησής τους δεν επιτρέπουν αργοπορίες, και ο άνθρωπος καλείται να αυξήσει την απόδοση της νοητικής του "συσκευής" την ίδια στιγμή που οι λειτουργίες της εκ των πραγμάτων επιβραδύνονται. Για να αποφύγει την σύγχυση ή την εξουθένωση, προσθέτει πρόχειρα και βιαστικά τις νέες πληροφορίες στις προϋπάρχουσες γνώσεις του, χωρίς να τις έχει επεξεργασθεί εις βάθος, χωρίς να έχει προλάβει α ενεργήσει επ' αυτών ώστε να τις μετατρέψει σε γνώση. Από την ίδια τη φύση της πληροφορίας οδηγείται σε μια προσέγγιση παθητική που κάνει εντέλει ανέφικτη τη γνώση, αφού οι πληροφορίες δεν έγιναν πλήρως κατανοητές, τα νοήματά τους δεν εντοπίσθηκαν, η προσωπική τους σημασία για το άτομο δεν πρόλαβε να αναδυθεί. Πληροφορίες που δεν ερμηνεύτηκαν και δεν πλούτισαν την προϋπάρχουσα γνώση του ατόμου, αλλά απλώς προσκολήθηκαν σαν ξέφτια, να μπερδεύουν τα νήματα της σκέψης του. Μικρές πληροφοριακές απολήξεις, γνώσεις - εμπορεύματα μια βιομηχανικής παραγωγής, που όπως προειδοποιεί ο Wilden έχει την παρενέργεια να μολύνει το νου.

    Για να διαχειρισθούμε, λοιπόν, τις ολοένα και περισσότερες πληροφορίες, καταφεύγουμε στην πιο φυγόπονη επεξεργασία τους. Τις εντάσσουμε βιαστικά και τυχαία στο νου ως επιπρόσθετες, πιθανώς χρήσιμες στο μέλλον, αλλά αποσπασματικές πληροφορίες που δεν πρόφτασαν να οργανωθούν με γνώση. Έχουμε, έτσι, κάθε ευκαιρία να είμαστε πληροφορημένοι αλλά όχι γνώστες των πραγμάτων. Χωρίς πάντοτε να αντιμάχεται τη γνώση, η πληροφόρηση δεν προϋποθέτει, αλλά ούτε απαραιτήτως την καλλιεργεί. Θα ήταν συνεπώς πιο δόκιμο να αναφερόμαστε στην κοινωνία της πληροφόρησης αντί στην κοινωνία της γνώσης. Θα διατηρήσουμε έτσι την επίγνωση του τι ακριβώς μας διατίθεται και των νοητικών διεργασιών που αυτό υπαγορεύει.

(Αναπληρώτρια καθηγήτρια του Πανεπιστημίου Αθηνών)

Κείμενο_3:

  Ο Άτλαντας του Μεγάλου Χαν περιέχει επίσης τους χάρτες των τόπων της επαγγελίας που υπάρχουν στη σκέψη αλλά ακόμα δεν έχουν ανακαλυφθεί ή θεμελιωθεί: Η Νέα Ατλαντίδα, η Ουτοπία, η Πόλη του Ήλιου, η Ωκεανία, η Ταμοέ, η Αρμονία, η Νέα Λανάρκ, η Ικαρία.

Κείμενο_4:

   Κατά την φυσιολογία, ακόμα και φλυαρία έχει τα όριά της. Εντούτοις, δεν υπάρχει νόμος της φύσης που να περιορίζει την ανοησία των όσων λέγονται. Μπορώ κάλλιστα να ξεστομίσω την μεγαλύτερη βλακεία του κόσμου: ούτε σπυρί στη γλώσσα θα βγάλω, ούτε θα πάθω κρίση επιληψίας. Δικαιούμαι άραξε άλλης τιμωρίας; Κατά κανόνα, όχι. Ακόμα κι να επιβληθεί μια τέτοια τιμωρία, δεν πρόκειται να είναι αυστηρή.

    Πρώτα απ' όλα είναι σπάνιο το να επισημάνει κανείς μια βλακεία. Ακόμα κι αν την επισημάνει, δεν θα ' χει ούτε το χρόνο, ούτε την όρεξη, ούτε την ευκαιρία να την αποδείξει. Ακόμα κι αν προσκομίσει αποδείξεις, ελάχιστοι θα είναι εκείνοι που θα προσέξουν τις ενστάσεις του. Κι ακόμα κι αν τις προσέξει κάποιος, δεν πρόκειται να τις αξιοποιήσει.

    Τα ίδια ισχύουν και ως προς το ψεύδος. Βεβαίως, αν το ψεύδος αφορά σε συγκεκριμένα γεγονότα, μπορεί και να έχει αλγεινές συνέπειες για τον ψεύτη. Το ψεύδος αυτού του είδους αποκαλείται συκοφαντία, απάτη, ψευδομαρτυρία. Μπορεί ακόμα να καταλήξει στο δικαστήριο, αν και δεν είναι διόλου αναγκαίο. Αντιθέτως, αν το ψεύδος αφορά σε μια ιδέα, σ' ένα πράγμα δηλαδή που δεν μπορούμε να τ' αγγίξουμε ούτε να το δούμε, μένει ατιμώρητο. Ακριβώς όπως μένει και η βλακεία.

    Ονειρεύομαι ένα νέο νόμο της φύσης, εις εφαρμογήν του οποίου κάθε άτομο θα εδικαιούτο μιας περιορισμένης καθημερινής μερίδας λέξεων. Τόσες λέξεις την ημέρα - ούτε μια παραπάνω. Κι όταν θα τις έχει πει κανείς αυτές τις λέξεις που δικαιούται, να μένει μουγκός ίσαμε το άλλο πρωί.

    Μια θανατερή σιωπή θα βασίλευε εκεί γύρω στο μεσημέρι, μια σιωπή που θα διακοπτόταν που και που από φράσεις όλο νόημα εκ μέρους εκείνων που έχουν ικανότητα να σκέφτονται πριν μιλήσουν ή που, γι άλλους λόγους, φείδονται των λέξεών τους. Και όπως τα λόγια αυτά θα διατρυπούσαν τη σιωπή, θα μπορούσαν επιτέλους να ακουστούν.

    Πώς και σε ποιόν κάνει κακό η βλακεία;

    Η πληροφόρηση είναι ο σύνδεσμός μας με την πραγματικότητα. Από την πιο απλή μορφή της ("Ο αμανίτης ο μυοκτόνος είναι δηλητηριώδης", "Τα πορτοκάλια είναι φαγώσιμα") ως λογοτεχνία, που είναι κι αυτή πληροφόρηση, αλλά πιο σύνθετη.

    Η πληροφόρηση είναι η βάση των πράξεών μας. Μια λανθασμένη πληροφόρηση οδηγεί σε άφρονες πράξεις, κάτι που οδηγεί που γνωρίζουν όσοι να φάνε αμανίτες μυοκτόνους επειδή τους είχαν πει ότι ήταν πορτοκάλια. Ένα κακό ποίημα δεν είναι θανατηφόρο, είναι όμως, με τον τρόπο του βλαβερό.

    Πώς και σε ποιόν κάνει κακό το ψεύδος;

    Προφανώς σ' αυτόν κατά του οποίου στρέφεται, εμμέσως όμως βλάπτει κι όλους εμάς, αφού διαλύει το θεμελιώδες συστατικό της πληροφόρησης: την εμπιστοσύνη. Το ψεύδος, δηλαδή η παραπληροφόρηση, χαρίζει στον ψεύτη ένα άμεσο προσωπικό πλεονέκτημα, εις βάρος της κοινότητας. Ο ψεύτης είναι παράσιτο. Αποδυναμώνει τον οργανισμό εντός του οποίου παρασιτεί, και μπορεί να τον οδηγήσει σε αφανισμό.

    Όταν δεν θα υπάρχει εμπιστοσύνη, δεν θα υπάρχουν ψεύτες, αλλά ούτε και πληροφορίες - με λίγα λόγια, δεν θα υπάρχει τίποτα. Θα χάσουμε την επαφή με την πραγματικότητα να προσαρμόζουμε τις πράξεις μας και, επομένως, να εξελισσόμαστε. Ο βλαξ και ο ψεύτης θα μας αφανίσουν.

    Κι ύστερα, δεν θα μείνει παρά ο βλαξ.

    Κείμενο του ΣΛΑΒΟΜΙΡ ΜΡΟΖΕΚ από το περιοδικό Lettre International. Μετάφραση: Αχιλλέας Κυριακίδης.

Κείμενο_5:

Η χρησιμοποίηση των σύγχρονων εργαλείων επικοινωνίας με αποτελεσματικό τρόπο, η άνετη πλοήγηση σε περίπλοκους άϋλους κόσμους (βλ. Internet) δεν είναι απλή διαδικασία. Συνεπάγεται την οικοδόμηση μιας λειτουργικής διανοητικής αναπαράστασης. Πρέπει να μπορεί να κατανοεί (ο μαθητής) και να παρεμβαίνει σε συζητήσεις που ενίοτε είναι στενά τεχνικής φύσεως, να ανακαλύπτει τις απατηλές καταστάσεις, να αντιστέκεται σε αφορισμούς και εκστρατείες εκφοβισμού, να παρακολουθεί τις τρέχουσες εξελίξεις, με δυο λόγια να είναι ταυτόχρονα ολοκληρωμένος πολίτης και ειδικευμένος εργαζόμενος, ικανός να συμμετέχει στις αλλαγές που γίνονται μέσα στην επιχείρηση. Όλα αυτά δεν έρχονται αυθόρμητα, αλλά πρϋποθέτουν γνώσεις, πρϋποθέτουν μια κουλτούρα.

    Η τεχνική και το σχολείο δεν οδηγούν από μόνα τους σε χειραφέτηση και τα αποτελέσματα του σχολείου εγγράφονται αναγκαστικά μέσα σε όρια που θέτει η κοινωνία. Όμως οι κίνδυνοι που αλλιώς διατρέχουμε απαιτούν να είμαστε πληροφορημένοι και να αισθαινόμαστε κάπως υπεύθυνοι. Δεν θα έπρεπε όμως το Internet να διδάσκεται όπως οποιοδήποτε άλλο μάθημα. Πρόκειται για ένα ζήτημα μεγάλης σημασίας.

Ελληνική έκδοση του "Manier de voir" της Monde diplomatique, τεύχος 11.

(Εκδόσεις ΔΡΟΜΕΑΣ).

Κείμενο_6:

“ ΦΥΛΑΚΑΣ ΑΓΓΕΛΟΣ ”

Είμαι το πουλί που χτυπά στο παράθυρό σας τα πρωινά
κι ο σύντροφός σας, που δεν μπορείτε να ξέρετε,
τα λουλούδια που αργοκινούνται στο αεράκι.

Είμαι η κορυφή της παγωνιάς πάνω από τα δάση,
αυτή που αστράφτει στον ήλιο
κι οι χάλκινες φωνές απ' τα καμπαναριά των καθεδρικών ναών.

Η σκέψη που ξαφνικά περνά απ' το μυαλό σας το καταμεσήμερο
Και σας πλημμυρίζει με ανείπωτη ευτυχία.

Είμαι αυτός που αγαπήσατε πριν από πολύ καιρό.
Βάδιζα πλάι σας τη μέρα και σας κοίταζα έντονα στα μάτια
Κι έβαζα το στόμα μου στην καρδιά σας
Μα δεν το ξέρατε.

Είμαι το τρίτο σας χέρι κι η δεύτερη σκιά σας, η κατάλευκη,
που δεν την έχετε στην καρδιά σας
μα που δεν μπορεί ποτέ να σας ξεχάσει.

Ρόλφ Γιάκομπσεν.

Κείμενο_7:

Τον Όργουελ τον φόβιζαν οι άνθρωποι που θα απαγόρευαν τα βιβλία. Τον Χάξλεϊ τον φόβιζε το γεγονός ότι δεν θα υπήρχε λόγος να απαγορευτεί ένα βιβλίο γιατί δεν θα βρισκόταν άνθρωπος πρόθυμος να το διαβάσει. Ο Όργουελ φοβόταν εκείνους που θα μας στερούσαν την πληροφόρηση. Ο Χάξλεϊ φοβόταν εκείνους που θα μας υπερπληροφορούσαν τόσο ώστε να καταντήσουμε πλάσματα παθητικά και εγωϊστικά. Ο Όργουελ φοβόταν ότι η αλήθεια θα φυλασσόταν μυστική. Ο Χάξλεϊ φοβόταν ότι η αλήθεια θα πνιγόταν σε ένα ωκεανό σύγχυσης. Ο Όργουελ ότι θα αναπτύσσαμε πολιτισμό υποτέλειας. Ο Χάξλεϊ φοβόταν ότι θα αναπτύσσαμε πολιτισμό κοινοτυπίας ασχολούμενοι μόνο με δραστηριότητες αντίστοιχες του όργκυ-πόρκυ, του φυγόκεντρου αγριοκουταβιού και των αισθησιακών ταινιών.

Από το οπισθόφυλλο του βιβλίου: "Διασκέδαση μέχρι θανάτου" (Νeil Postman - Εκδόσεις Δρομέας)

Κείμενο_8:

... Είναι ιστορικά  παρατηρημένο ότι τα μεγαλύτερα ωφέλη από την εισαγωγή μιας νέας τεχνολογίας (Ιnternet-H/Y) δεν προκύπτουν από την επινόηση και την παραγωγή της, αλλά από τη χρήση της. Με άλλα λόγια, η Ευρώπη και η Ιαπωνία μπορούν να αναπτυχθούν στο πεδίο αυτό με ταχύτατους ρυθμούς, αγοράζοντας ή μιμούμενες την αμερικανική τεχνολογία. Παρά την ευρύτατα διαδεδομένη φιλολογία για τα πλεονεκτήματα εκείνου που προηγείται και προπορεύεται, φαίνεται ότι η δεύτερη και η τρίτη θέση έχουν επίσης τα πλεονεκτήματά τους. Και αυτό, όχι μόνο γιατί το κόστος του σχετικού εξοπλισμού   είναι σήμερα πολύ χαμηλώτερο απ' ότι ήταν πριν από μερικά χρόνια, αλλά γιατί η  Ευρώπη και η Ιαπωνία μπορούν να αποφύγουν τους πειραματισμούς και τα αναπόφευκτα λάθη που συνόδευσαν την εισαγωγή  της σχετικής τεχνολογίας  στις Ηνωμένες Πολιτείες ...

The  Economist (Pam Woodall)

Ο κόσμος του 2001

Κείμενο_9:

Κομπιούτερ στα σχολεία: ευλογία ή κοροϊδία;
Αντί για τη γεφύρωση του περιβόητου “ψηφιακού χάσματος”,

πιθανόν να οδηγηθούμε σε μια γενικευμένη ψηφιακή ημιμάθεια

    “Το ψηφιακό χάσμα” είναι η καραμέλα της τελευταίας δεκαετίας και, όπως λέγεται, το πρώτο αναγκαίο βήμα για τη γεφύρωσή του είναι η εισαγωγή κομπιούτερ στην εκπαίδευση. Σύνδεση όλων των ελληνικών σχολείων με το Διαδίκτυο και ένας υπολογιστής για κάθε 10 μαθητές μέχρι το 2004, είναι οι στόχοι του υπουργείου Παιδείας, στο πλαίσιο των αποφάσεων που πήρε το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο τον Μάρτιο στη Λισσαβώνα. Αντίστοιχους στόχους έχουν θέσει πολλές χώρες, ενώ παντού ο μαυροπίνακας μοιάζει να υποχωρεί μπροστά στην επέλαση της γυάλινης οθόνης, καθώς ήδη συντελείται μια εκπαιδευτική μεταρρύθμιση που οι συνέπειές της θα έχουν καταλυτική σημασία όχι μόνο για τη διδασκαλία και τη μάθηση, αλλά και για το εργασιακό μέλλον της επόμενης γενιάς.

    Οι μαθητές δεν χρειάζονται μόνο υπολογιστές, αλλά και αυλή για να παίζουν, χώμα για να λερώνονται και φως του ήλιου για να πηγαίνουν στο σχολειό. Στο σχολείο που απαιτεί η εποχή μας, το χαρτί και το μολύβι μπορούν να αποδειχτούν εξίσου interactive με τον πιο σύγχρονο υπολογιστή. Ας μην ξεχνάμε ότι υπάρχουν πολλοί τρόποι μάθησης όπως και υπάρχουν πολλά είδη αναλφαβητισμού - και ο ψηφιακός δεν είναι ο χειρότερος. Η πρόοδος δεν είναι μια ευθεία ασφαλτοστρωμένη λεωφόρος. Μερικές φορές είναι ένα αγκαθωτό συρματόπλεγμα, ενώ συχνά ένα βήμα μπροστά συνοδεύεται από αρκετά βήματα πίσω. Η εισαγωγή Η/Υ στην εκπαίδευση ισοδυναμεί με το άνοιγμα μιας θαυμαστής πύλης. Ομως ταυτόχρονα (και συχνά αθόρυβα), κλείνουν πολλές άλλες μικρότερες πόρτες, ίσως όχι τόσο φαντασμαγορικές αλλά όχι λιγότερο πολύτιμες.

Μαριάννα Τζιαντζή (ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ  24-09-2000)

http://www.kathimerini.gr/sunday/content.asp?id=50302  

(Προσθέστε στο παραπάνω κείμενο την πρόταση: ..Όλοι  μας έχουμε την τάση να μετατρέπουμε τις ελπίδες μας σε φτωχά επιχειρήματα όταν διακυβεύεται ένα σημαντικό πρόγραμμα. Εξ'άλλου υπάρχουν και οι μελέτες που κατασκευάζονται για να στηρίξουν συμπεράσματα πάλι όταν συντρέχουν οι παραπάνω λόγοι...και πολλά θα φωτισθούν...

Κείμενο_10:

   Από το άρθρο "Μήπως το Κράτος βλάπτει σοβαρά την παιδεία;" (ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΟΣ ΤΑΧΥΔΡΟΜΟΣ 19 ΜΑΪΟΥ 2001)

	Τη χρηματοδοτική.
	Την οργανωτική - διοικητική.
	Και την αμιγώς εκπαιδευτική.

 …. παρακάτω από τον ίδιο στο ίδιο άρθρο.

…. Οι υπουργοί ενδίδουν σε "λαϊκές" απαιτήσεις και δεν ασχολούνται με τα εκπαιδευτικά ζητήματα. Μήπως τους ενδιαφέρει; Εδώ, όλοι οι υπουργοί στέλνουν τα παιδιά τους σε ιδιωτικά σχολεία!……

Κείμενο_11:

    “Εν οίδα ότι ουδέν οίδα” απαντούσε ο Σωκράτης στους μαθητές του, καταλύοντας κάθε έννοια αυθεντίας και χρησιμοποιώντας τη μαιευτική, δηλαδή τη μέθοδο αλυσιδωτών ερωτήσεων, για να ενθαρρύνει το διάλογο μαζί τους. Είκοσι πέντε αιώνες μετά, πρότυπα εκπαιδευτικά ιδρύματα κυρίως στις ΗΠΑ εφαρμόζουν τον ίδιο τρόπο διδασκαλίας, προκειμένου να αναπτύξουν την κριτική σκέψη των μαθητών.

    Η μαιευτική ανέκαθεν ήταν εξαιρετικά διαδεδομένη στις νομικές σχολές, εσχάτως όμως θεωρείται ιδανική ακόμη και για την πρωτοβάθμια και μέση εκπαίδευση. Στις παιδαγωγικές σχολές των Πανεπιστημίων της Βιρτζίνια και στο Πρίνστον γίνονται ειδικά σεμινάρια, ώστε οι δάσκαλοι και οι καθηγητές γυμνασίων να μυηθούν στη μέθοδο, η οποία προϋποθέτει ούτως ή άλλως σκληρή δουλειά και εντατική προετοιμασία εκ μέρους τους. Πριν από είκοσι χρόνια εγκαινιάσθηκε εξάλλου από τον φιλόσοφο Μόρτιμερ Αντλερ το πρόγραμμα “Παιδεία”, το οποίο μετεκπαιδεύει τους αποφοίτους παιδαγωγικών σχολών στο σύστημα αυτό, ενώ τη μαιευτική προωθεί και το Ιντερνετ: ήδη δύο παιδαγωγικές ακαδημίες έχουν στο Διαδίκτυο διευθύνσεις, που ενθαρρύνουν την ανταλλαγή απόψεων από το σπίτι και απευθύνονται σε μαθητές δημοτικού.

    Για τις ανάγκες της μαιευτικής οι τάξεις διαμορφώνονται καταλλήλως, ώστε να ευνοούν το διάλογο και όχι το μονόλογο του δασκάλου: τα θρανία τοποθετούνται κυκλικά, ώστε οι μαθητές να έχουν οπτική επαφή με όλους τους συμμαθητές τους. Η ανάγνωση ενός κειμένου δίνει το έναυσμα για συζήτηση και στο πλαίσιο του μαθήματος, ο δάσκαλος προσπαθεί να μιλήσει όσο το δυνατόν λιγότερο, εκχωρώντας το προνόμιο της φλυαρίας στα παιδιά. Ο σημερινός διευθυντής του προγράμματος “Παιδεία” Τέρι Ρόμπερτς επισημαίνει ότι οι καθηγητές δεν θα πρέπει να μιλούν πάνω από 30% της διδακτικής ώρας. Η σωκρατική μέθοδος δεν χρησιμοποιείται μόνο σε θεωρητικά μαθήματα, αλλά και στα πρακτικά, π.χ. στα μαθηματικά. Η πρωτοβουλία της συγκεκριμένης εφαρμογής της ανήκει στον καθηγητή του Μπέρκλεϊ, Ουίλιαμ Γιοντς, ο οποίος διέγνωσε την αξία της πριν από 40 χρόνια.

    Ολα αυτά “ηχούν ελληνικά” (δηλαδή... κινέζικα) στα καθ' ημάς. Ο Σωκράτης συνήθως μνημονεύεται μόνο για επίδειξη γνώσεων και αποστήθισης τσιτάτων στις τυποποιημένες εκθέσεις των μαθητών. Η κριτική σκέψη ουδόλως καλλιεργείται στο πλαίσιο του εκπαιδευτικού μας συστήματος, παρά τις... φιλόδοξες μεταρρυθμίσεις. Και οι δάσκαλοι και καθηγητές υπνωτίζουν τις τάξεις με τους μονολόγους τους, έχοντας προφανώς την πεποίθηση ότι τα ξέρουν όλα.

Ξένια   Κουναλάκη  (Καθημερινή 25-5-2001)  http://www.kathimerini.gr/week/content.asp?id=84290

    (Για όσους φοβούνται την επίδραση των Η/Υ ας ξαναδιαβάσουν το παραπάνω άρθρο. Με το υλικό που μας παρέχεται από το διαδίκτυο, μας δίνεται μια καλή ευκαιρία να εφαρμόσουμε το παραπάνω μοντέλο. βλ. φύλλα εργασίας - δραστηριότητες που δεν είναι παρά η μαιευτική μέθοδος).

Κείμενο_12

http://www.kathimerini.gr/week/content.asp?id=83267

“Μεροκαματιάρη ευεργέτη” αποκαλούν τον Ματ Ντόσον, τον ογδοντάχρονο βιοπαλαιστή που προσφέρει και την τελευταία του δεκάρα για να σπουδάζουν άποροι νέοι. Ο ίδιος δηλώνει πως έχει ανακαλύψει τη χαρά της ζωής.

    Ο 80χρονος Αφροαμερικανός χειριστής ανυψωτικού μηχανήματος Ματ Ντόσον δικαιούται να καυχηθεί ότι είναι κατά κάποιον τρόπο “αδελφή ψυχή” του πλουσιότερου ανθρώπου του πλανήτη Μπιλ Γκέιτς και του ιδρυτή του CNN Τεντ Τέρνερ. Η δραστηριότητα που τον συνδέει με τους δύο μεγιστάνες, είναι η φιλανθρωπία. Κι ενώ στις περιπτώσεις των Γκέιτς και Τέρνερ οι δωρεές και οι χορηγίες γίνονται εκ του ασφαλούς -ενδεχομένως και για φορολογικούς λόγους- και εξασφαλίζουν τεράστια δημοσιότητα, ο Ντόσον δουλεύει σκληρά επί εξήντα χρόνια στην αυτοκινητοβιομηχανία Ford του Ντιτρόιτ με μοναδική φιλοδοξία την ευεργεσία άπορων φοιτητών, που δεν έχουν τη δυνατότητα να καταβάλουν τα δίδακτρα. Τα τελευταία έξι χρόνια ο φιλεύσπλαχνος εργάτης έχει δωρίσει πάνω από 1,3 εκατομμύρια δολάρια σε διάφορα εκπαιδευτικά ιδρύματα.

    Οι αποδέκτες των χορηγιών του επιβεβαιώνουν ότι ο Ντόσον έχει διαθέσει 630.000 δολάρια στο Πανεπιστήμιο του Ντιτρόιτ, άλλα 300.000 δολάρια στο Πανεπιστήμιο της γενέτειράς του στη Λουιζιάνα και πάνω από 300.000 σε φιλανθρωπικές οργανώσεις, όπως η Εθνική Ενωση για την Πρόοδο των Εγχρωμων Πολιτών και το Ενωμένο Ταμείο για τη Φοίτηση Αφροαμερικανών σε Κολέγια. “Οσο ζω θα υποστηρίζω την εκπαίδευση, με κάνει να αισθάνομαι ότι κατάφερα κάτι σημαντικό σε αυτή τη ζωή”, λέει, ερμηνεύοντας τις ενέργειές του.

    “Αν θέλεις να αναγνωριστείς, αν θέλεις να σε θυμούνται πρέπει να αρχίσεις να κάνεις κάτι. Αν δεν κάνεις κάτι, δεν θα σε ξέρουν”, συμβουλεύει τους λάτρεις της προβολής. Συμπαθής και σεβαστή η ματαιοδοξία του, αν αναλογισθεί μάλιστα κάποιος τι κάνουν ορισμένοι άλλοι συνάνθρωποί μας για να εξασφαλίσουν έστω ένα πεντάλεπτο δημοσιότητας (βλέπε συμμετοχή σε ριάλιτι σόου, εικονικές απόπειρες αυτοκτονίας κ.λπ.). Η μικρή, γλυκιά ιστορία του Ντόσον είναι εξάλλου ένα συγκλονιστικό εγκώμιο της παιδείας και ειδικά της δημόσιας παιδείας, την οποία πολλά σημερινά παιδιά θεωρούν δεδομένο αγαθό και αρκετοί ενήλικες εύχονται την κατάργησή της. Μέσα από τις δωρεές του ο γελαστός Αφροαμερικανός αισθάνεται σαν να σπούδασε. Χώρια που εντυπωσιακά πτυχία έχουν στις ημέρες μας πολλοί, αλλά η γνήσια ανθρωπιά παραμένει προνόμιο των ολίγων.

Της Ξένιας Κουναλάκη  (Καθημερινή 17/05/2001)

Κείμενο_13

Τι αλλάζει στο σχολείο

ΠΕΤΡΟΣ ΕΥΘΥΜΙΟΥ

....Καθώς η εκπαίδευση γίνεται ο αποφασιστικός μοχλός της ανάπτυξης, το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο σε δύο αλλεπάλληλες αποφάσεις του (τον Μάρτιο του 2000 στη Λισαβόνα και εφέτος τον Μάρτιο στη Στοκχόλμη) αποφάσισε την άσκηση κοινών εκπαιδευτικών πολιτικών των “15” ώστε να επιτύχει τον “στρατηγικό στόχο για την επόμενη δεκαετία να γίνει η Ενωση η ανταγωνιστικότερη και δυναμικότερη οικονομία της γνώσης ανά την υφήλιο”. Ηδη λοιπόν έχει ανοίξει η συζήτηση σε επίπεδο Συμβουλίου Υπουργών Παιδείας για το πλαίσιο, τους στόχους και την “agenda” αυτής της κοινής πολιτικής στην εκπαίδευση, πέρα από την απόφαση για την εισαγωγή της πληροφορικής και τη σύνδεση των σχολείων με το Internet της Λισαβόνας. Στη Στοκχόλμη ­ και με τη συμβολή του έλληνα πρωθυπουργού Κ. Σημίτη ­ αποσαφηνίστηκε ότι “για μια οικονομία βασισμένη στη γνώση χρειάζονται απαραιτήτως γερές βάσεις γενικής παιδείας”. Επομένως ως το 2010 τα εκπαιδευτικά συστήματα της Ενωσης θα κληθούν σε κοινή πορεία γύρω από ορισμένους κεντρικούς στόχους. Αυτό σημαίνει ότι η Ελλάδα πρέπει να δώσει αποφασιστική ώθηση στον εκσυγχρονισμό των προγραμμάτων σπουδών από το νηπιαγωγείο ως την ανωτάτη εκπαίδευση.

Όλο το άρθρο στη διεύθυνση: http://tovima.dolnet.gr/demo/owa/tobhma.print_unique?e=B&f=13272&m=B61&aa=1&cookie=

Κείμενο_14

Αναζητώντας τη μαγεία της διδασκαλίας

ΠΑΥΛΟΣ ΣΠΥΡΑΚΗΣ

...Ποιο είναι το ζητούμενο

Ο ρόλος της διαρκούς ενημέρωσης

Η σύνθεση των κατευθύνσεων

Αυτές οι προσανατολισμένες επιλογές χάνουν το νόημά τους αν δεν συνοδεύονται από την κατανόηση της αλληλεπίδρασης όλων των επιστημών, αλλά και από την κατανόηση της ποικιλίας και της δύναμης της έκφρασης και της διατύπωσης ιδεών. Αρα, είναι σημαντική και η ενίσχυση κατευθύνσεων σχετικών με τη φυσική γλώσσα, τη Φιλοσοφία, την έκφραση, την Ιστορία (για την κατανόηση του παρελθόντος), την Ψυχολογία.

Συμπερασματικά, αυτά οδηγούν σε μια νέα, πολυμορφική σύνθεση διαφόρων κατευθύνσεων, με στόχο τη διεύρυνση της αντίληψης των φαινομένων και τη δυνατότητα για δημιουργία.

Αυτή όμως η διαπίστωση οδηγεί και σε ριζική αναθεώρηση των απόψεων για τη διδασκαλία (και τους συντελεστές της ­ δάσκαλους και καθηγητές). Το πιο σημαντικό εδώ είναι η δημιουργία μηχανισμών και κινήτρων διαρκούς ενημέρωσής τους για τα σύγχρονα τεχνικά μέσα, το Διαδίκτυο, τις προόδους της Επιστήμης, το πώς να ψάχνουν, να αξιολογούν και να βρίσκουν οι ίδιοι. Αν η κοινωνία μας θέλει να ανταποκριθεί το σχολείο στην πρόκληση της νέας πραγματικότητας, θα χρειαστεί να επενδύσει στην αναβάθμιση των διδασκάλων.

Για να πετύχουν όλα αυτά, το σχολείο χρειάζεται να γίνει ελκυστικό για τους νέους. Να το ξαναγαπήσουν γιατί συνδέεται με τα πρώτα όνειρά τους και την ωραιότερη φάση της ζωής τους. Εδώ χρειάζεται και η ενίσχυση κάποιου νέου συμβολισμού και κάποιων ελκυστικών μορφών παροχής της νέας Παιδείας. Με απλά λόγια, κάτι σαν τον μαγικό κόσμο του σχολείου του Χάρι Πότερ, όπου η χαρισματική συγγραφέας Τ. Κ. Ρόουλινγκ με μια φοβερά δυνατή μεταφορά δείχνει πως ακόμα και τα μυστικά της μαγείας μπορούν να διδαχθούν. Υπό τον όρο όμως της ύπαρξης ενός περιβάλλοντος σαν το Χόγκουαρτς, όπου ο νέος άνθρωπος αξίζει να μένει ακόμα και στις διακοπές και όπου οι Δάσκαλοι, σεβαστοί και προσιτοί συνάμα, δείχνουν στην παιδική ψυχή όχι μόνο το τι αξίζει πραγματικά αλλά και πώς πλησιάζεται.

Όλο το άρθρο στη διεύθυνση:http://tovima.dolnet.gr/demo/owa/tobhma.print_unique?e=B&f=13272&m=B64&aa=1&cookie=

Κείμενο_15

Παιδεία και οικονομία

Ν. Γ. ΧΑΡΙΤΑΚΗΣ

...Ο πρόεδρος του ΜΙΤ μάς πληροφόρησε ότι πολύ σύντομα θα αφήσουν ελεύθερο για κάθε ενδιαφερόμενο στην υφήλιο όλο το υλικό που διαθέτουν σήμερα στους φοιτητές τους. Και δεν τον προβλημάτισε αν υπό αυτές τις συνθήκες δεν θα βρίσκει φοιτητές να πληρώνουν δίδακτρα. Ηδη άλλα μεγάλα πανεπιστήμια το έχουν κάνει πράξη. Και το ερώτημα παραμένει αναπάντητο. Υπό αυτές τις συνθήκες πληροφόρησης θα συνεχίσουμε να θεωρούμε ότι το επίπεδο των σπουδών είναι ανταγωνιστικό ώστε να εφησυχάζουμε ή θα υποδεικνύουμε στους φοιτητές μας ότι δεν υπάρχουν όρια στη γνώση;

Όλο το άρθρο: http://tovima.dolnet.gr/demo/owa/tobhma.print_unique?e=B&f=13272&m=D08&aa=2&cookie=

Κείμενο_16

Ο χορός της εξέλιξης

ΣΤΑΜΑΤΗΣ Ν. ΑΛΑΧΙΩΤΗΣ 

....Πρέπει να σχεδιαστούν κατάλληλα προγράμματα, ευέλικτα και διαθεματικά, που θα ουσιαστικοποιούν περισσότερο τη θεωρητική άποψη περί ανάπτυξης της κριτικής σκέψης, της πρωτοβουλιακής δράσης και της συλλογικής προσπάθειας και ένα τέτοιο πρόγραμμα ήδη δοκιμάζεται σε πέντε δημοτικά σχολεία της Αθήνας, ενώ πρόσφατα ιδρύθηκε Τμήμα Ποιότητας της Εκπαίδευσης στο Παιδαγωγικό Ινστιτούτο με σκοπό να τονισθεί η εν λόγω διάσταση της ποιότητας...

Όλο το άρθρο:  http://tovima.dolnet.gr/demo/owa/tobhma.print_unique?e=B&f=13272&m=B62&aa=1&cookie=

Back to Top

Αντώνιος Ι. Γκούτσιας - Φυσικός, e-mail:      gutsi1@yahoo.com  & gutsi1@hotmail.com